Lorenzobrug – bridge Lorenzo: een brug met een bewogen geschiedenis

Aan de ‘Lorenzo’ brug van Grammene – waar nu recent een officieel naambordje staat – zijn heel wat verhalen verbonden. Toen ‘het Tielts routse’ of de spoorwegverbinding Deinze – Tielt – Ingelmunster in 1855 in gebruik werd genomen, kon dat pas na de bouw van een brug over de Leie. In die tijd had een koning nog veel macht. Leopold I vroeg een spoorlijnverbinding naar zijn villa in De Panne en die kwam er. ‘Kunstwerken’ zo betitelen de ingenieurs van openbare werken hun creaties. In het geval van de spoorwegbrug Deinze – De Panne over de Leie(arm) in Grammene een terechte benaming.

De eerste draaibrug dateert al van 1855 toen de ijzeren weg Deinze-Tielt-Ingelmunster in gebruik werd genomen. Die eerste treinen over de brug waren een groot spektakel  en een zondagsuitstap voor mensen uit de omgeving.  

De latere vierendeelbrug, naar de architect Julien Arthur Vierendeel, werd gebouwd in 1931. De constructie gebeurde op dezelfde manier als de Eifeltoren, losse profielen werden met 80.000 klinknagels aan elkaar gehecht. Die bouten zijn trouwens goed zichtbaar. De Kanegemse monteur  Sabbe verloor het leven bij de werkzaamheden.

Er was zelfs een Grammense versie van Streuvels ‘de teleurgang van de waterhoek’. De ingenieur die de werken leidde, trouwde met een Grammense herbergiersdochter.

De brug kende tijdens de Tweede Wereldoorlog een bewogen geschiedenis die sterk verweven is met het dorp. Op 25 mei 1940 stonden de Duitse regimenten aan de Leie. Om hun opmars af te remmen bliezen genietroepen van de Ardeense Jagers de brug op. Een officier meende een aanvallende Duitse patrouille te zien, maar achteraf bleek het om Belgische soldaten te gaan.

In 1942 werd de constructie onder Duits toezicht hersteld en verdubbeld. De spoorwegbrug was van cruciaal belang om materiaal te vervoeren voor de bouw van de Atlantikwal. Grammenaar Roger Neirinck vertelde nog met bewondering over het vakmanschap van de Waalse monteerders.

Bij een geallieerd bombardement in het dorp werd de stationswijk deels verwoest. Doordat iedereen aan het werk was, vielen er slechts enkele gewonden. Maar de geviseerde brug bleef nagenoeg ongedeerd. De Duitsers vernielden dan zelf de brug bij hun aftocht in september 1944, zodat in 1945 een herstelling diende te gebeuren. 

In 1992 stond Grammene in rep en roer toen de NMBS aankondigde de brug te vervangen door een betonnen constructie, maar wel zonder oversteek voor fietsers en voetgangers. Dit impliceerde dat de Leihoek nog meer geïsoleerd zou geraken. Een actiecomité met  Laurent Vanhaesebrouck, die vlakbij de brug woonde, als woordvoerder, verzamelde meer dan 2.000 handtekeningen. Uiteindelijk zou de NMBS van mening veranderen en heet de brug in de volksmond sindsdien Lorenzobrug. 

In de jaren zeventig was ook het behoud van de Leiearm, na het rechttrekken van de Leie lange tijd onzeker. Terwijl de lokale overheden de Leiearmen wilden dempen en er landbouwgrond van maken, kwam er een tegenbeweging op gang waaraan kunstenaars en prominenten zoals Roger Raveel aan  deelnamen. Zij trokken met deze ecologische actie avant la lettre aan het langste eind waardoor ook dit stukje natuur, dat doorloopt tot in Noorderwal Deinze, een groene oase en wandelgebied is geworden.

Meer streekgeschiedenis via: www.facebook.com/landvannevele